🛠️ CHECKLIST SỬA CHỮA MẠCH ĐIỆN TỬ CHUYÊN NGHIỆP (TỔNG QUÁT)
🔍 1. ĐÁNH GIÁ BAN ĐẦU (Visual + Triệu chứng)
| Việc cần làm | Mục tiêu |
|---|---|
| Kiểm tra bằng mắt thường: cháy đen, nổ, chảy, phù tụ | Xác định lỗi vật lý dễ thấy |
| Ngửi mùi khét, xem linh kiện đổi màu | Xác định vùng nhiệt bất thường |
| Kiểm tra linh kiện lỏng chân, nứt chân hàn | Tìm lỗi cơ khí |
| Ghi lại triệu chứng lỗi: không lên, chập chờn, nóng, không xuất tín hiệu… | Xác định hướng kiểm tra |
⚡ 2. KIỂM TRA NGUỒN & NGẮN MẠCH TRƯỚC KHI CẤP NGUỒN
| Việc cần làm | Thiết bị |
|---|---|
| Đo điện trở giữa VCC – GND bằng thang đo Ohm | Multimeter |
| Kiểm tra tụ lọc nguồn bằng ESR Meter (nếu có) | ESR Meter |
| Kiểm tra diode/zener/mosfet có bị chập hay không | Đồng hồ số |
| Xác định có short ở đầu vào/ra nguồn không | Đồng hồ số |
⚙️ 3. CHIA VÙNG MẠCH – KIỂM TRA THEO KHỐI
Mục tiêu: thu hẹp phạm vi lỗi, không kiểm tra toàn mạch vô tổ chức.
🧩 Các khối chức năng cần kiểm:
| Khối mạch | Cách kiểm tra |
|---|---|
| Khối nguồn (AC-DC, DC-DC) | Có ra đủ điện áp? Ổn định không? Có ripple không? |
| Khối xử lý (MCU, IC chính) | Có nguồn nuôi, tín hiệu xung clock, tín hiệu reset? |
| Giao tiếp (USB, UART, RS232…) | Có tín hiệu? Có thông tin truyền ra không? |
| Khối công suất / tải | Có chập không? Có hoạt động không khi nhận tín hiệu? |
📐 4. ĐO VÀ PHÂN TÍCH TÍN HIỆU ĐỘNG (CẤP NGUỒN)
| Việc cần làm | Công cụ |
|---|---|
| Đo điện áp nuôi các IC quan trọng | Multimeter |
| Kiểm tra xung clock (xtal, oscillator) | Oscilloscope |
| Đo tín hiệu dữ liệu truyền/nhận | Oscilloscope / Logic Analyzer |
| Theo dõi IC nóng bất thường (thermal) | Camera nhiệt hoặc tay sờ nhẹ |
🔁 5. SO SÁNH – THAY THẾ – KIỂM CHỨNG
| Việc cần làm | Gợi ý |
|---|---|
| So với mạch tương tự nếu có (A/B test) | Đo áp từng chân quan trọng |
| Dùng datasheet để tra chân, chức năng IC | Tra chân VCC, GND, IN, OUT… |
| Thay thử linh kiện có kiểm tra kỹ trước | Ưu tiên tụ lọc, diode, IC nguồn, transistor |
| Dùng jumper/nối tắt (nếu cần) để kiểm tra giả lập | Chỉ áp dụng với tín hiệu điều khiển, không dùng với tải công suất |
✅ 6. CHẠY THỬ VÀ THEO DÕI
| Việc cần làm | Mục tiêu |
|---|---|
| Cấp nguồn thử, đo dòng tiêu thụ | Có ổn định, đúng định mức không |
| Đo lại điện áp nuôi IC, ripple | So sánh với thông số lý tưởng |
| Theo dõi hoạt động thực tế (LED báo, relay, motor, tín hiệu ra…) | Xác nhận lỗi đã xử lý xong |
📄 7. GHI NHẬT KÝ SỬA CHỮA
| Ghi lại | Ví dụ |
|---|---|
| Lỗi ban đầu | "Không lên nguồn, tụ 470uF khô" |
| Linh kiện thay | "Thay IC nguồn RT8249, tụ 10uF" |
| Kết quả | "Mạch hoạt động ổn định sau 2h test" |
| Đề xuất khách hàng | "Nên thay thêm tụ lọc nguồn phụ nếu dùng liên tục" |
💡 MẸO CHUYÊN NGHIỆP BỔ SUNG
-
Không đo diode/mosfet trong mạch nếu có thể – dễ sai số.
-
Dùng bút test nhiệt độ (hoặc tay) để tìm chip nóng – cực hiệu quả.
-
Luôn tra datasheet kỹ trước khi nghi ngờ hư hỏng IC.
-
Cẩn thận lỗi do tín hiệu reset hoặc clock → IC không hoạt động nhưng không hỏng.
-
Khi thay IC dán (SMD), dùng Flux + hàn khò đúng cách để tránh hư pad.
